سکه‌های ایران: دورۀ ایلخانان مغول

دربارۀ این کتاب

سکه‌های ایران: دوره ایلخانان مغول

سکه های دوره ایلخانی؛ این کتاب برای معرفی سکه‌هایی که توسط فرمانروایان مغول از اوایل قرن هفتم تا اواسط قرن هشتم هجری قمری (دوره ایلخانان) در سرزمین گستردۀ ایران ضرب شده، به نگارش درآمده است. نخستین سکۀ مغولان در ایران به نام چنگیزخان، ضرب غزنین در سال 618 هجری قمری، و آخرین سکه‌های این سلسله مربوط به غازان‌خان (غازان دوم) است که در سال‌های 757 و 758 هجری قمری در تعداد انگشت‌شماری از شهر‌های ایران ضرب شده‌اند.

اگرچه سکه‌های ضرب‌شده توسط ایلخانان مغول از جنس طلا، نقره و مس بوده است، اما برای کاهش حجم کتاب از معرفی سکه‌های مسی در این مجموعه خودداری می‌شود. تعداد سکه‌های مسی ضرب شده در دورۀ ایلخانان مغول، به خصوص در اواخر فرمانروایی آنان، بسیار زیاد و خود نیازمند نگارش کتابی مستقل است.

سکه‌های ایلخانان مغول از لحاظ تنوع طرح‌ها و زیبایی خطوط و نقوش جزو بهترین سکه‌های فرمانروایان بعد از اسلام در ایران محسوب می‌شوند.

ایلخانان مغول بر سرزمین‌های بسیار گسترده‌ای، از شرقی‌ترین مناطق خراسان بزرگ تا غربی‌ترین مناطق آسیای صغیر، فرمانروایی می‌کرده و در بیش از دویست و پنجاه شهر بزرگ و کوچک سکه‌هایی ضرب نموده‌اند. از این رو، معرفی سکه‌های ضرب شده در تمامی این شهرها تقریباً از عهدۀ هیچ محققی بر نمی‌آید.

همچنین، در شهرهای کوچک و مناطق دوردست امپراطوری مغولان به دلایل مختلف، از جمله عدم آشنایی سرسکه‌سازان با الفبای فارسی/عربی و نیز نداشتن مهارت کافی برای تهیۀ سرسکۀ مناسب، تعدادی از اسامی شهرهایی که در آنها سکه ضرب شده است اصلاً قابل شناسایی نیستند.

بنابر این، سکه‌های معرفی‌شده در این مجموعه تنها بخشی از کل سکه‌های ضرب‌شده در طول دوران فرمانروایی ایلخانان مغول ایران در این مناطق را تشکیل می‌دهد و مشتمل بر نمونه‌هایی است که طی چهل سال گذشته در معرض تفحص نگارنده قرار گرفته است.